Lực lượng Ukraine bị vây hãm trong thành phố Mariupol đã cương quyết từ chối tuân hành tối hậu thư của Nga đòi phải buông súng đầu hàng. Những chiến binh Ukraine kể cả lực lượng tình nguyên vẫn tiếp tục kháng cự hiệu quả những cuộc tấn công liên tục của quân Nga làm nhớ lại hình ảnh cuộc vây hãm Stalingrad trong Đệ nhị Thế chiến. Đó là hình ảnh tương sinh tương khắc giữa trận địa chiến và du kích chiến, giữa cường lực và ý chí quyết tử.
Thành phố Mariupol đã bị Nga vây hãm từ đầu tháng 3 năm 2022 nhưng vẫn chưa thất thủ. Lực lượng Ukraine đang tử thủ vẫn tiếp tục đề kháng những đợt tấn công liên tục mặc dù tương quan lực lượng quá chênh lệch.
Chiến thuật của phía Ukraine là phân tán mỏng thành những ổ kháng cự nhỏ, tác chiến du kích theo kiểu chiến tranh trong thành phố, lẩn khuất, đột kích trong những khu phố đổ nát của một thành phó tân tiến khiến đối phương rất khó truy tầm để tiêu diệt. Một lần nữa hình ảnh này làm nhớ lại cuộc tấn công của người Pháp tại Hà nội trong ngày toàn quốc kháng chiến 1946.
Người Pháp dự trù thanh toán chiến trường dễ dàng trong một vài ngày. Phía Tự vệ Thành có khoảng 2000 súng cá nhân đủ loại, vài súng cộng, bom ba càng chống chiến xa, vậy mà cuộc chiến du kich trong thành phố kéo dài trên hai tháng, dù Võ Nguyên Giáp chỉ dám hứa với Hồ Chí Minh là sẽ giữ được một tháng. Chiến tranh trong thành phố chỉ bị tạm ngưng khi phía Việt Minh cạn nguồn tiếp liệu.
Hà nội là một thành phố nhỏ, chướng ngại là những bàn ghế đồ đạc tống ra đường phố. Những hầm chữ chi và đục tường thành những “đường luồn” nối nhiều khu phố với nhau như một ổ mối bí hiểm và cực kỳ nguy hiểm khi truy kích và không thể tảo thanh ào ạt. Quân Pháp thiệt hại nặng và bất lực không thể tiêu diệt hàng loạt với cơ giới.
Mariupol trái lại là một thành phố tân tiến, lớn rộng với nhiều nhà cao ốc, quần chúng lại quen sử dụng võ khí vốn có tràn đầy. Càng tàn phá Nga Sô càng biến những khu phố đổ nát, những cao ốc thành những địa đạo nhân tạo, những cao điểm nguy hiểm cho những tay bắn sẻ.
Quân Nga sẽ còn gặp nhiều khó khăn trong việc thực sự và toàn diện kiểm soát an ninh trong thành phố này như một lãnh thổ bị chiếm đóng cho dù những ổ kháng cự chính đã bị tiêu diệt. Càng tàn phá thì lòng thù hận và sức đề kháng của quần chúng càng mạnh. Càng khó khăn hơn khi một chính phủ Ukraine chống Nga vẫn tồn tại và đuợc yểm trợ ngày một mạnh hơn của Tây Phương và Hoa Kỳ.
Như Tôn tử nói: “Thành quả tốt nhất trong nghệ thuật chiến tranh là chiếm giữ toàn bộ một quốc gia còn nguyên vẹn." Làm tan nát, tiêu huỷ quốc gia đối thủ không là một kết quả tốt đẹp. Bắt giữ được trọn vẹn một quân đội, nắm bắt được một chế độ mới là nghệ thuật của chiến tranh.
Nếu Mariupol tử chiến, Nga sẽ phải bằng mọi giá tiêu diệt hành phố này vì không thể kéo dài lâu hơn được nếu muốn tránh những hậu quả tuyên truyền tai hại cho sức mạnh của quân đội Nga và uy tín của Putin.
Hiển nhiên quân đội Nga với truyền thống tàn bạo sẽ làm được, nhưng câu hỏi đặt ra là rồi “sau đó chuyện gì sẽ sảy ra”. Câu trả lời có trong lời dậy của binh pháp Tôn Tử. Nga Sô mất Mariupol và mất vĩnh viễn Ukraine.
Hiện không biết lực lượng cố thủ là bao nhiêu người chỉ được biết rằng lực lượng này tiếp tục chiến đấu hiệu quả. Bộ trưởng quốc phòng Nga kêu gọi với một luận diệu đe doạ là những chiến binh Ukraine còn ở Mariupol phải đầu hàng chậm lắm là 1 giờ chiều ngày chúa Nhật và bất cứ ai buông võ khí, sẽ giữ được mạng sống.
Tối hậu thư này đã bị từ chối và cũng chưa có một thoả thuận nào về chuyện đầu hàng.
Tin tức từ một chiến binh Ukraine đầu hàng Nga thì hiện có khoảng 400 chiến binh tình nguyện đến từ ngoại quốc trong hàng ngũ binh sỹ Ukraine trong khu nhà máy luyện kim, thuộc những quốc gia Âu Châu nhưng cũng có cả người Canada.
Phía Ukraine nói rằng dù Nga Sô liên tục tấn công nhưng tất cả những thị trấn của Ukraine vẫn chưa thất thủ ngoai trừ thành phố Kherson. Những thành phố khác tuy bị bao vây nhưng vẫn dưới sự kiểm soát của Ukraine tức là có trên 900 thị trấn và làng mạc đã được giải phóng.
Tình trạng của thành phố Mariupol hiện rất tuyệt vọng. Phần lớn thành phố hoàn toàn bị tiêu huỷ sau những đợt pháo kích hoả tiễn và phi pháo kể cả những khu vực dân sự như nhà thương, bảo sanh, rạp hát là nơi có khoảng 1300 người đang lánh nạn và chính phủ Ukraine cũng không thể tiếp cứu quân sự hoặc cứu trợ.
Chính quyền địa phương cho biết đã có khoảng 22.000 người tử thương trong khu vực thành phố và hiện vẫn còn 100.000 người kẹt lại.
